Berna Abik
1992 yılında öğrenci olarak başladığı Aşıklı Höyük kazılarında 2006 yılından bu yana proje lider yardımcısı olarak çalışan Arkeolog Doç. Dr. Güneş Duru, basın mensuplarına Aksaray’a bağlı Aşıklı Höyük hafriyat alanını dolaştırırken “Son arkeolojik bulgulara nazaran biranın tarihçesi en az 12-13 bin yıl öncesine dayanıyor. On bin yıldan daha uzun süren kıssası ile bu toprakların tahminen de en eski içeceği olan bira, Anadolu’nun eseridir. Ve geçmişte gördüğümüz en kıymetli inovasyonlardan biridir” dedi.
Duru’nun aktardığı bilgilere nazaran günümüzden 10 bin 400 yıl evvel yerleşilen Aşıklı, Anadolu’da tarımın başlaması ve sürdürülmesinde kıymetli bir rol oynamış bir yerleşmedir. Bu nedenle hafriyat grubu, vakitle artan tarımın ritmi ve hacmini etkileyen dinamikleri; bitkilerin morfolojik değişimlerini, besin temin, sürece ve tüketimindeki değişimleri anlamak ismine en aktif çalışan arkeoloji gruplarından biridir.
Tarımın obsidyen (Kaya türü) aletler üzerinde bıraktığı izlerden, mekânsal değişimlere (depolama alanları gibi) tesirleri, insanların kemiklerinde kalan izotop imzalarından, diş taşlarından yola çıkarak beslenme farklılıklarındaki değişim ve tesirlerine kadar pek çok hususun izini farklı uzmanlık alanları ile anlamaya çalışmaktadır.
Şimdilerde mayalar, ekmek ve biraya ait bir yeni bir çalışmaya başlayan hafriyat takımı, bir müddettir oluşturduğu deneysel tarlada bölgenin yerli cinslerinden biri olan, Aşıklı’da hem yabanılı hem de evcili olan Einkorn buğdayı ile çalışmalar gerçekleştirmektedir. Birinci hayvan evcilleştirme, birinci beyin operasyonu, yuvarlak barınaklardan dörtgen binalara geçiş, sokak, meydan, çöp alanları üzere pek çok yeniliğe imza atmış Aşıklı toplumu, günümüzde gereksinim duyduğumuz cinsten paylaşımcı, eşitlik içinde bin yıl kesintisiz hayatı başarmış bir topluluktur.
Aşıklı Höyük, Doç. Dr. Güneş Duru’nun anlatımıyla aşağıdaki görüntüden izlenebilir.
Güneş Duru kimdir?
İstanbul Üniversitesi Prehistorya Anabilim Kolu’nda “Tarihöncesinde insan-mekân, topluluk-yerleşme ilişkisi” başlıklı tez çalışmasıyla 2013 yılında Arkeoloji tabibi unvanı alan Güneş Duru, 2019 yılında arkeoloji alanında doçent oldu.
1992 yılında öğrenci olarak başladığı Aşıklı Höyük kazılarında 2006 yılından bu yana proje lider yardımcısı olarak çalıştı, 30 yıl içinde Çatalhöyük başta olmak üzere pek çok memleketler arası araştırma projesinde vazife aldı.
Türkiye’de kuramsal ve deneysel arkeoloji alanlarına değerli ivmeler kazandıran pek çok çalışmaya öncülük etti, on yılı aşkın bir mühlet Dünya Arkeoloji Kongresi’nin idaresinde yer aldı.
İstanbul, Bilgi ve Galatasaray üniversitelerinde arkeoloji, mimarlık ve insan, yer ve siyaset üzerine dersler veren Güneş Duru, hala Mimar Sinan Hoş Sanatlar Üniversitesi’nde Kültür Varlıklarının Korunması ve Tamiri Kısmı’nda Doçent olarak çalışıyor.
Bir mühlet BirGün gazetesi ve Zete’de yeni siyaset yazıları yazan Duru, 2005 yılından bu yana 8 albüm yayınlamış olan Redd kümesinin kurucu üyesi ve gitaristi.