Depresyon günlük dilde çok aşina olduğumuz bir kavram. Hemen hemen her gün en az 1 kez duyarız “bu aralar depresyondayım” cümlesini. Bu kadar aşina olduğumuz için de genellikle depresyonla alakalı her şeyi bildiğimiz yanılsamasına düşeriz. Çünkü bir şeye ne kadar maruz kalırsak, o şeyi o kadar benimseriz. Altyapı sağlam olmadığı için de bu kavramla ilgili kafa karışıklığı yaşayabiliriz. Her canımız sıkıldığında depresyona mı gireriz? Üzgün olan herkes depresyonda mıdır? Nedir bu dillerden düşmeyen depresyon?
Depresyon duygu durum bozukluklarından biridir, sürekli üzgün olma hali, yaşamdan keyif alamama, yorgun ve güçsüz hissetme, düşük benlik kavramı gibi birçok belirtisi vardır. Kişinin işlevselliğini olumsuz etkiler. Günlük aktivielerini tamamlamasnı zorlaştırır. Karamsarlık, mutsuzluk, suçluluk duygusu, ölüm ve intihar düşünceleriyle de desteklenir.
Mutsuz olan herkes depresyonda değildir, mutlu görünen herkes de tümüyle mutlu olmayabilir. Her rahatsızlık gibi depresyonun da yaşanış şekli farklı olabilir. Ancak belli başlı bazı belirtiler vardır. Bu belirtiler;
- Üzüntü, sebepsiz ağlama, boşlukta olmak veya umutsuzluk duyguları
- Değersizlik, suçluluk duygusu, geçmiş başarısızlıklarda kendini suçlamaya takılma
- Düşünme, konsantre olma, karar verme ve bir şeyleri hatırlamada sorunlar
- Düşünme, konuşma veya hareket etmede yavaşlama
- En küçük konularda bile öfke patlamaları, sinirlilik hissi veya hayal kırıklığı
- Hobiler, spor veya cinsellik gibi normal aktivitelerin çoğuna veya tümüne karşı ilgi veya zevk kaybı
- İştahta azalma ve kilo kaybı ya da artan yeme isteği ve kontrolsüz kilo alımı
- Kaygı, ajitasyon veya huzursuzluk
- Sebebi belirsiz fiziksel problemler, sırt veya baş ağrısı gibi
- Sık veya tekrarlayan ölüm ve intihar düşünceleri, veya intihar girişimleri
- Uykusuzluk veya çok fazla uyumak da dahil olmak üzere uyku bozuklukları
- Yorgunluk ve enerji eksikliği, en ufak işlerin bile çaba gerektirmesi
- Eskiden zevk alınan aktivitelerden artık zevk alamama
şeklinde sıralanabilir.
Birçok depresyon türünden bahsetmek mümkündür, ve depresyon diğer rahatsızlıklara da eşlik edebilir (anksiyete, panik gibi). Bu sebeple birçok sebebi de olabilir
Çoğu depresyon tipinin birden fazla nedeni vardır. Fiziksel ve genetik etkiler, psikolojik ve psikososyal tetikleyicilerle etkileşerek birbirini güçlendirir.
- Genetik yatkınlık
- Antihipertansifler, hormonlar gibi bazı ilaçlar
- Doğum
- Menopoz
- Hormonal değişiklikler
- Geçirilmiş depresyon öyküsünün varlığı
- Olumsuz yaşam olayları, stres etkenleri
- Başka psikiyatrik tanılardan birine sahip olma
- Sevilen birinin kaybı veya erken ebeveyn kaybı
- Sosyal desteğin yetersiz olması
- Eş, aile ve iş sorunları
- Sağlık sorunları
- Alkol, ilaç veya uyuşturucu bağımlılığı
- Çocukluk veya ergenlik döneminde yaşanan travmalar, cinsel veya fiziksel istismar öyküsü
- Ekonomik düzeyde yaşanan olumsuzluklar ve düşüş hali
- Erken dönem uyum bozucu şemalar ve uygunsuz başa çıkma yöntemleri
şeklinde bazı nedenler sıralanabilir.
Eğer depresyon yaşadığınızı düşünüyorsanız, mutlaka profesyonel bir destek almalısınız. Psikoterapi depresyonun çözümü ve nüks önlemi için etkili bir tedavi yöntemidir.