İsmailağa Cemaati’ne bağlı Hiranur Vakfı Onursal Lideri Yusuf Ziya Gümüşel’in kızını 6 yaşında ‘evlendirdiğinin’ ortaya çıkması gündemdeki yerini koruyor.
BirGün gazetesi müellifi Timur Soykan’ın gün yüzüne çıkardığı istismar olayına ait Diyanet İşleri Başkanlığı’nın uzun bir mühlet sessizliğini müdafaası da yansılara neden oldu.
Öte yandan Diyanet Vakfı tarafından hazırlanan 2 ciltlik ‘İlmihal’ kitabının ikinci cildinde ergenliğe girmemiş çocukların ‘evliliğine’ ait yer alan tabirler ortaya çıktı.
Cumhuriyet‘ten Nagihan Yılkın‘ın haberine nazaran, ‘Evlenme Ehliyeti’ başlığı altında yer alan tabirlerde Diyanet’in açıklamasının bilakis Hanefi mezhebine nazaran evlenme ehliyetine sahip olmak için rüşd koşulu aranmıyor.
‘İSLAM HUKUKÇULARINA NAZARAN EVLİLİKTE ALT HUDUT; KIZLARDA 9, ERKEKLERDE İSE 12’
Kitapta öbür mezhepler için evlilik ehliyetine ait ise şöyle deniliyor:
“Mâlikîler’e, Şâfiîler’e ve Hanbelîler’e nazaran ise tam evlenme ehliyetine sahip olmak için rüşt de koşuldur; buna nazaran sefih aile hukuku bakımından tam ehliyetli değildir. Mâlikîler’e nazaran velisinin müsaade yahut icâzetiyle evlenebilir; başka iki mezhep bunu da kabul etmez. Onlara nazaran sefihi lakin velisi evlendirebilir.”
Evlilik için alt yaş ve üst yaş hududunun verildiği kitapta İslam hukukçularına nazaran evlilikte alt hudut; kızlarda 9, erkeklerde ise 12 olarak tabir ediliyor. Mezheplere nazaran ise yeniden evlilik yaşının değişkenlik gösterildiği belirtiliyor.
Kitapta çarpıcı tabirlerin yer aldığı kısım şu halde:
“Ergenlik biyolojik bir olgunluğu tabir eder. Bu da beşerden beşere, bölgeden bölgeye nazaran değişir. Bu bakımdan herkes için sabit bir ergenlik yaşı belirlemek mümkün değildir. Bu sebeple İslâm hukukçuları ergenlik için genel duruma bakarak bir alt bir de üst hudut belirlemişlerdir. Bu iki hudut ortasında kişi ne vakit biyolojik olarak ergen olursa o andan itibaren bâliğ sayılır. Alt huduttan evvel ergenlik tezi dinlenmez. Üst sona ulaşan kimse de ergenliğe ulaşmasa bile bâliğ kabul edilir. Alt hudut kızlarda dokuz, erkeklerde on ikidir. Üst hudut ise Ebû Hanîfe’ye nazaran kızlarda on yedi, erkeklerde on sekiz, İmam Mâlik’e nazaran her iki cins için on sekiz, Ebû Yûsuf ve Muhammed’e nazaran tekrar her iki cins için on beştir.”
Evlenme başlığı altındaki ‘Buluğ Muhayyerliği’ kısmında ise ergenlik yaşına gelmeyen çocuğun velisi tarafından evlendirilebileceği sözleri yer alıyor. Babası ve dedesi dışındaki şahısların küçükken evlendirilmesi durumunda ergenlik periyoduna girdiklerinde hakime başvurabilecekleri belirtiliyor. Lakin babası ve dedesi tarafından evlendirilen bir kişinin evliliğe itiraz etmeye hakkının olmadığına da dikkat çekiliyor.
Kitabın 214. sayfasının yer alan ilgili kısmında şu sözler yer alıyor;
“Hanefî mezhebinde çok geniş bir zümreye zorlayıcı velâyet yetkisinin verilmesinin beklenen ziyanlarını önlemek fikriyle velisi tarafından evlendirilen kimselere bulûğ muhayyerliği denilen bir seçim hakkı tanınmıştır. Buna nazaran babası yahut baba-dedesi dışındaki bir velisi tarafından küçükken evlendirilen kimseler bulûğa erdiklerinde dilerlerse hâkime başvurup velilerinin yaptığı evliliği feshettirebilirler. Hâkimin feshetmesine kadar evlilik geçerliliğini korur. Baba ve baba-dedesi tarafından evlendirilenlerin yapılan evliliğe itiraz ve münasebetiyle bulûğ muhayyerliği hakkı yoktur.” (HABER MERKEZİ)