Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde kullanılmakta olan euro banknot ve madeni paralar 1 Ocak 2023 prestijiyle 21’inci yılına girecek.
AB üyesi 27 ülkenin 19’unun resmi para ünitesi olarak kullanılan euro 1999 yılında kaydi olarak yürürlüğe girmişti. Euro, 1 Ocak 2002’de ise banknot ve bozuk para olarak piyasaya sürülmüş ve günlük süreçlerde kullanılmaya başlanmıştı.
Euroyu, Almanya, Avusturya, Belçika, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İrlanda, İspanya, İtalya, Güney Kıbrıs Rum İdaresi (GKRY), Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Portekiz, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan olmak üzere 19 AB üyesi ülke kullanıyor.
Hırvatistan da euroya geçiyor
Bu ülkelere 1 Ocak prestijiyle Hırvatistan da dahil olacak ve euro kullanan AB üyesi ülke sayısı 20’ye ulaşacak.
“Euro Bölgesi” olarak isimlendirilen bu ülkelerin para siyaseti, Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve üye ülkelerin merkez bankalarından oluşan euro Sistemi tarafından yürütülüyor.
Frankfurt merkezli ECB’nin vazifesi, para ünitesi olarak euroyu kullanan AB üyesi ülkelerden oluşan euro Bölgesi’nde fiyat istikrarını sağlamak olarak tanımlanıyor.
Euroyu Avrupa’da yaklaşık 340 milyon kişi kullanıyor
Avrupa Para Ünitesi, ekü ve euro olarak da isimlendirilen euronun farklı renk ve boyuta sahip 5, 10, 20, 50, 100, 200 ve 500 olmak üzere 7 çeşit banknotu bulunuyor.
Ayrıca, 1, 2, 5, 10, 20, 50 sent ile 1 ve 2 euro metal para olarak kullanılıyor.
500 euro basılmıyor
Terörizmin finansmanı ve kara para aklamaya karşı çaba nedeniyle ECB 2019 yılında 500 euroluk banknotların basımının durdurulmasına karar verdi. 500 euroluk banknotların basımının durmuş olmasına karşın bu banknotlar hala geçerli. Fakat 500 euro banknotlar günlük ömür ve alışverişte kullanılamıyor ve yalnızca banka hesaplarına yatırılabiliyor ve bankalardan değiştirilebiliyor.
Danimarka dışındaki üyelere mecburî katılım
Euro Bölgesi’nin kuruluşunda ortak para siyasetine dahil olmayacağını açıklayan Danimarka dışında bütün birlik üyelerinin gerekli kriterleri yerine getirmeleri durumunda euro kullanımına geçme mecburiliği bulunuyor.
Son devirde, Bulgaristan euro para ünitesine geçiş süreci için müracaatta bulundu. Bu ülkenin de birkaç yıl sürecek süreç sonunda euro para ünitesine girişini tamamlaması bekleniyor.
Euro kıymeti düştü
Euro, 1999 yılında piyasaya sürüldüğünde 1 euro 1,17 dolar düzeyindeydi. Bu tarihten sonra euro, dolar karşısında süratle paha kaybetti. Ekim 2000’de euro 0,83 dolara kadar geriledi.
Euro, 2002 yılından 2008’e kadarki süreçte dolara karşı kıymet kazandı. 2008 yılında 1 euro 1,60 dolara kadar çıkarak rekor kırdı.
Bu yıl, Rusya-Ukrayna savaşı, güç krizi, dünya genelinde artan jeopolitik riskler ve ABD Merkez Bankası’nın (Fed) şahin siyasetleri doları başka para üniteleri karşısında daha pahalı bir hale getirdi.
euro/dolar paritesi yılın başında 1,13 düzeyindeyken eylül ayında 20 yılın en düşük düzeyine geriledi. Parite, 0,96 düzeylerine kadar düştükten sonra son aylarda toparlanmaya başladı. Hali hazırda euro dolar paritesi 1,064 düzeylerinde seyrediyor. (AA)